Dünya ticaretinin en önemli göstergelerinden biri olan Baltık Kuru Yük Endeksi’nde (BDI) son dönemdeki hızlı düşüş endişe yaratıyor. Aralık ortasında 1400 puan seviyesinde olan BDI, ocak ayında 850 puana geriledi, şubatın ilk haftasında da 601 puana geriledi. Son bir yılda BDI’de düşüş yüzde 50’ye yaklaştı. Sektör temsilcileri, bu kadar kısa sürede bu derece hızlı bir gerilemenin normal olmadığını belirtiyor, piyasalarda daha büyük bir kayıp yaşanma ihtimalinin göz önüne alınması gerektiğine işaret ediyorlar. Piyasa uzmanları, dünya ticaretindeki genel gidişatı bu hafta yaşanacak gelişmelerin belirleyeceğini vurguluyorlar.
Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 80’i denizyoluyla yapılıyor. Bunun da yüzde 65’ini kuru yük oluşturuyor. Bu nedenle Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), global piyasaları gösteren en önemli endekslerden biri olarak görülüyor. BDI’deki düşüşün devam edip etmeyeceğini ise bu hafta yaşanacak gelişmeler belirleyecek. Navlunda düşüşe yol açan küresel büyüme kaygılarını tetikleyen ticaret savaşları ve İngiltere'nin Avrupa Birliği’nden ayrılma süreci (Brexit) konusunda kritik bir haftaya giriliyor. Bu hafta gözler özellikle ABD ve Çin arasındaki görüşmelere çevrildi, ABD Başkanı Donald Trump ve Çin lideri Şi Cinping’ in görüşmesi beklenirken Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ‘ABD ile Çin arasında görüşme öncesi daha gidilecek çok yol var ve 1 Mart’tan önce bir görüşme imkansız’ açıklaması gelmişti. Ancak sonrasında bir heyetin bu hafta Çin’ e giderek ticaret görüşmelerine devam edileceği belirtildi.
Ayrıca Brexit de yatırımcının radarında. İngiltere Brexit Bakanı Steve Barclay ve AB’nin Brexit Müzakerecisi Michel Barnier bugün Strasbourg’ta görüşecek. Bu hafta Japonya, İngiltere ve Almanya 4. çeyrek GSYH büyümesi; Japonya, İngiltere, Euro Bölgesi ve ABD Sanayi Üretimi; Çin, İngiltere ve ABD enfl asyon verileri de ön plana çıkıyor. TAB Norm Komite Üyesi Ekonomist Harun Şişmanyazıcı, ABD ile Çin arasında yaşanan ticaret savaşlarının, Çin’in küçülmesinin ve Avrupa’da yaşanan daralmanın piyasalarda düşüşe neden olduğuna dikkat çekerek, “Eğer beklentilerin ötesinde bir gelişme olmazsa önümüzdeki aylarda bir toparlanma olabilir. Toparlanma derken de hızlı bir yükseliş olmayacak. En iyi ihtimalle 2018 ile aynı seviyelerde olacaktır ya da biraz altında kalacaktır. 600 puan oldukça düşük bir seviye. Bunun altına düşüş çok beklemiyoruz. Ancak bunu tamamen global ticarette yaşanacak gelişmeler belirleyecek. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı kızışmazsa, Avrupa’daki durgunluk hızlanmazsa, İngiltere’de durum daha kötüleşmezse ya da bunun dışında olağanüstü durum olmazsa 600 puanın altına düşüş beklemiyorum” dedi.
“Bu kadar kısa sürede bu kadar sert olmamıştı”
Sektörde tarihi düşüşün yaşandığı 2016 yılındaki rakamlara geri dönülmesinden endişe edildiğini belirten İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) Araştırma Müdürü Engin Koçak, BDI’de yaşanan düşüşü ve bu düşüşün ISTFIX’e etkilerini şöyle değerlendirdi: “BDI 2016 Şubat ayı civarında tarihi dip seviyesi olan 280-290 arasına kadar gerilemişti. O dönemde yeni siparişler, Çin’de ilk yavaşlama belirtileri, ABD’de seçim gibi pek çok belirsizlik faktörü ortadaydı. Üç yıl sonra 2019 Şubat ayına geldiğimizde Brexit süreci, ticaret savaşları, Çin’deki yavaşlama ile kriz beklentisi gibi gelişmelerin yaşandığı belirsizlik ortamının aşağı yönlü risklerin varlığını ortaya koyduğu görüşündeyim. 600 puan seviyesi tarihi bir dip değil, ancak teknik olarak 2016’daki düşüş bu kadar kısa sürede bu kadar sert olmamıştı. Yani bu sertlikte düşüşlerden sonra yukarı çıkış beklenmesi de doğal. Ancak en sağlıklı yorumu 2 hafta sonra yapabileceğiz. Çin yeni yıl tatilinin bitmesi, bir de Çin-ABD görüşmelerinin sonuçları görülmeli. Birisi Çin’de masayı devirirse ve Brexit’te de olumsuz koşullar ortaya çıkarsa önce kuvvetli bir düşüş, sonrasında toparlanma olabilir. Bu toparlanmamın nereye kadar olacağını kestirmek zatenzor. ISTFIX’e bakacak olursak, son iki haftadır düşüşte yavaşlama emaresi var. ISTFIX, Avrupa’daki yavaşlamadan ve Ticaret savaşlarının doğrudan sonuçlarından değil bilakis artçı şoklarından çok fazla etkilenecek. AB’nin ithal çelik ürünlerine kota koyması, Karadeniz’de tahıl hareketleri, Brent petrol fiyatlarının 60 dolar civarında ve biraz üstünde kalması, ki bu durum bölgedeki petrol ihracatçısı ülkeleri ne sevindiriyor ne de çok üzüyor. Bu da talep konusunda öngörüyü zorlaştırıyor. BDI’den ziyade artık BDI içinde raporlanmayan Baltic Handysize Index ISTFIX’le daha yakından ilişkili. Öte yandan Fed 2019’u parasal sıkılaşma açısından pas geçecek gibi duruyor. Bu durum da şu sıralar toparlanma hareketini destekleyecek gibi duruyor.”
Vale’nin üretimi düşürmesi 'capasize’ı vurdu
DTO Gemi Brokerleri ve Navlun Komisyoncuları Meslek Komitesi Başkanı Kaptan Semih Dinçel, “BDI, Capesize, Panamax, Supramax ve Handysize endekslerinin ortalamasından oluşuyor. Capesize dışında diğerlerinde taban oluşturmaya çalışarak çok hafif yükselişe geçti. BDI’yi en fazla Capasize etkiliyor. Capasize hala ekside. BDI'deki hızlı düşüş capesizedeki belirsizlikten kaynaklanıyor. Bu da dünyanın en büyük demir cevheri üreticisi Vale’nin 2019 için 30 milyon ton ürün azalması ile sonuçlanacak açıklamasından kaynaklanıyor. Bu nedenle Capesize artıya geçemiyor. Umarız Vale etkisinden kurtulup bu hafta yukarı çıkacak. Ben 600’ün altına inse bile 570 olan destek noktasından yukarı çıkacağını altına inmeyeceğini düşünüyorum. Eğer bunu kırarsa Şubat 2016’daki 298’e kadar düşme tehlikesi var” dedi.
Kaynak:AA
Ventur Gumruk Musavirligi Tarafından Derlenmistir.